Waterkaarten en brughoogtes in Nederland: hoe zit dit precies?
Als je met je schip gaat varen, is het van essentieel belang om te beschikken over waterkaarten. Deze kaarten bevatten belangrijke informatie die je kunt gebruiken tijdens het varen. Goede voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld de brughoogtes in Nederland en de diepte van het water. Dergelijke info is om diverse redenen handig om te weten. Zo dien je bijvoorbeeld te weten wat de waterdiepte is als je gaat ankeren. In deze blog vertellen we je meer over waterkaarten en waarom ze zo van belang zijn. Ook laten we je zien hoe je waterkaarten kunt aflezen.
Wat zijn waterkaarten?
Waterkaarten zijn kaarten waar belangrijke zaken voor de scheepvaart op terug te vinden zijn. Op dergelijke kaarten tref je informatie aan zoals bijvoorbeeld de doorvaarhoogte van bruggen en de diepte van het vaarwater (wat altijd in decimeters gegeven wordt). Ook de havens en vaarwegen met betonnen staan aangegeven op dergelijke kaarten. Vaak gaat het hierbij om waterkaarten van de ANWB, die specifiek gemaakt zijn voor rivieren, kanalen en meren. Als je op zoek bent naar een kaart voor open wateren, dan kies je voor een waterkaart van de Hydrografische Dienst. Let hierbij wel op dat op dergelijke kaarten andere informatie te zien is dan op de waterkaarten die we in deze blog gaan bespreken.
Hoe kun je waterkaarten lezen?
Op een waterkaart staat een boel waardevolle informatie. Toch kan het best intimiderend zijn om voor het eerst een waterkaart te lezen. Hieronder vertellen we je meer over hoe je een waterkaart het beste kunt lezen en welke info hierop te zien is.
De kaartschaal van waterkaarten
Een kaart is altijd op schaal. Het kan per kaart verschillen wat de exacte schaal is. De afstand in het echt is op de kaart verkleint, maar in een bepaalde verhouding. Als er bijvoorbeeld een schaal van 1:50.000, houdt dit in dat iedere centimeter op de kaart in het echte leven 50.000 cm (500 meter of een halve kilometer) is. Op een kaart met een schaal van 1:100.000 zie je minder details dan op een waterkaart met een schaal van 1:50.000. Hoe lager het tweede getal is, hoe meer details je ziet van een specifiek gebied. Omrekenen van centimeters naar meters is heel simpel. Het ezelsbruggetje dat we je aanleren tijdens onze cursus is dat je de laatste twee nullen weg kunt strepen. 50.000 cm is dus 500 meter. Zo kun je een betere inschatting maken van de afstanden.
De legenda van waterkaarten
Een ander belangrijk onderdeel van een waterkaart is de legenda. Hier zie je wat alle symbolen op de kaart betekenen. Dit onderdeel raadpleeg je voornamelijk in het geval van twijfel, maar bij een goede kaart is het duidelijk waar een symbooltje voor staat. Als je bijvoorbeeld een tent ziet, weet je dat er sprake is van een campingterrein. Daarnaast is het goed om te weten waar bijvoorbeeld de D en de H voor staan op een kaart. De D plus een cijfer is de diepte, terwijl de H plus een cijfer de hoogte is. D20 geeft een diepte van 20 decimeter oftewel 2 meter aan. H75 geeft een hoogte van 75 decimeter oftewel 7.5 meter aan. Het is aan te raden om goed bekend te raken met veel gebruikte symbolen. Voor vaarbewijs 2 is het namelijk een vereiste dat je menig symbool kent zonder dat je daarvoor een legenda hoeft te raadplegen.
Hoogtes en dieptes op waterkaarten
Hierboven vertelden we je al dat de diepte van het water wordt aangegeven met een D gevolgd door een cijfer, terwijl de hoogte wordt aangegeven met een H gevolgd door een cijfer. Hiermee wordt de hoogte bedoeld ten opzichte van een brug die je tegen zult komen tijdens het varen. Deze afstanden worden altijd in decimeters gegeven. Het is makkelijk om deze lengtemaat om te rekenen naar meters, want 10 decimeter is gelijk aan 1 meter. D32 is dus gelijk aan 3.2 meter. Het is een kwestie van de komma een plaatsje naar links verschuiven.
De hoogtes en dieptes op de kaart zijn gemiddeld, gebaseerd op de gemiddelde waterstand. In realiteit kan deze waterstand verschillen van het gehanteerde gemiddelde op de waterkaart. De gemiddelde waterstand staat ook wel bekend als het kanaalpeil of het stuwpeil. Dit peil is altijd ten opzichte van het NAP oftewel het Normaal Amsterdams Peil. Het NAP is altijd 0. Onder de 0 houdt in dat het land of water onder NAP ligt. Als er een hoogte is van H32, houdt dit dus in dat het kanaalpeil +3.2 meter ten opzichte van het NAP is. Via een peilschaal in het water kun je de werkelijke waterstand checken. Regen en droogte hebben hier invloed op, net als het getij. Deze getallen heb je allen nodig als je met waterkaarten in Nederland de brughoogte wilt bepalen.
Brughoogtes bepalen met behulp van waterkaarten
Eén van de voornaamste redenen om gebruik te maken van een waterkaart is om de brughoogte te bepalen. Als je bijvoorbeeld met een hoog zeilschip gaat varen, is het belangrijk om te weten of je boot of schip wel onder de brug door past. Je wilt niet weten hoe vaak schippers een inschattingsfout maken. Zonde, want dit kan voorkomen worden.
Tijdens je examen komt het bepalen van de brughoogte aan bod. Daarom bereiden we je hier goed op voor tijdens onze cursus. Een aantal elementen moet je weten om een correcte berekening te kunnen maken. Ten eerste het NAP, wat altijd 0 is. Daarnaast moet je het kanaalpeil weten, wat boven of beneden het NAP is. De brughoogte is gebaseerd op het kanaalpeil. Als dit peil in werkelijkheid hoger of lager staat, heeft dit dus invloed op de brughoogte. Daarom moet je ook de werkelijke waterstand bekijken via een peilschaal. Tijdens onze cursus leren we je met behulp van enkele handige voorbeelden hoe je dit zelf kunt berekenen.
Bij welk vaarbewijs leer je over waterkaarten?
Waterkaarten en brughoogtes in Nederland komen uitgebreid aan bod tijdens onze cursus voor het behalen van vaarbewijs 1. Kies je voor onze videocursus, dan tonen we je met behulp van een aantal duidelijke voorbeelden hoe je dit zelf kunt berekenen. Ook geven we je enkele oefenopdrachten, zodat je de geleerde stof zelf kunt toepassen. Wij hebben al meer dan 10.000 cursisten geholpen om hun vaarbewijzen te behalen. Word jij de volgende? Neem dan snel een kijkje op onze website.